Elf mensen bezochten mijn huis op 11 november jl. Vooral de laatste bezoekers hadden wat vragen over zelf bouwen. Wat Eddy van Haren hierop antwoordde en ook wat suggesties van andere bezoekers zijn voor iedereen mogelijk interessant.
Vandaar mijn poging om hierover iets op een rij te zetten.
- Wie in Nijmegen woont, kijk eens op https://samenenergiebesparennijmegen.nl/ en https://www.facebook.com/samenenergiebesparen/
Je kan je hier aanmelden voor een zogenaamd appeltaartgesprek met gratis energiebesparingsadvies. - Voorbeelden van duurzame bouw (grote gebouwen) :
- Venlo: circulair stadskantoor
- Duiven: hoofdkantoor Liander
- Haps: strohotel
- Iewan, Lent: strobouw, houtskelet
- Kiemkracht64, Malden: aardehuis van o.a. kalkhennep
Wie zelf wil bouwen, denk aan
- koop een oude boerderij bijv. in Duitsland (goedkoper, maar let op: als je kinderen krijgt, moeten ze wel in Duitsland naar school; kijk naar de mogelijkheden en verdiep je in de verschillen) en knap de boerderij op met duurzame materialen: isoleren aan buitenkant
- bezoek een bouwbeurs in Duitsland; geliefd bij veel Duitse doe-het-zelvers Ik kon geen link vinden; alleen deze die een overzicht geeft van allerlei beurzen: https://www.eldee-standbouw.nl/beursagenda
en http://www.dachverband-lehm.de/ - nieuwbouw: je hebt vooral tijd nodig als je met natuurlijke bouwmaterialen werkt en het zelf of met vrienden wil doen.
Welk materiaal?- kalk-hennep: lage materiaal kosten: 80€ per m³ excl BTW
- Poroton blokken: blokken die je makkelijk aan elkaar lijmt; isolatie en warmte-opslag.
- zelf een huis bouwen met hennep blokken, bijv. : https://www.hennepman.nl/huis-van-hennep/
http://www.isohemp.be/nl/bloc-de-chanvre/
https://kalkhennepnederland.nl/ - Doe tevoren eens mee met een workshop, zie http://www.strobouw.nl/Strobouw_Extra/Workshop/
- de budget-favoriet van Eddy: goedkope houtskelet bouw, afvullen met cellulose van bijv. Warmteplan (of goedkoper alternatief in Duitsland)
- Let op bij Tiny house: dit is een vrijstaand huis, met heel veel wandoppervlak waar warmte ‘s zomers makkelijk binnendringt, en ‘s winters makkelijk ontsnapt. Eddy maakte een ontwerp voor een duurzaam en energieneutraal tiny house Max. breedte 255 cm, want het moet over de weg vervoerd kunnen worden.
- Denk ook eens aan het Kingspan TEK Bouwsysteem: ruwbouw casco dat bestaat uit SIP panelen (structural insulated panels), zie filmpje op https://www.youtube.com/watch?v=KSp1ukgDa5c, Kingspan woingbouw SIP, FAQ Kingspan SIP Ook voor particuliere opdrachtgevers
- Moderne architectenbureaus werken met BIM: Bouw Informatie Model. Alle betrokken uitvoerders kunnen hier ook in werken, met als resultaat dat automatisch alle relevante informatie en berekeningen real time worden gemaakt. Dat betekent dat het bouwproces veel minder faal- kosten en de kwaliteit sterk toeneemt. BIM zet de ingevoerde informatie om in een 3d tekening, waardoor de vakman heel precies bouwmaterialen kan bestellen en op maat kan laten maken.
Bij renovatie: houd rekening met de toekomst en de bouweisen van 2030 en 2050. Nu een laag pur aanbrengen van 8 cm is niet handig, als je weet dat de eis bij verkoop van je woning in 2030 Label A is. Bij verkoop in 2050 is de eis energieneutraal. Dan is het niet handig om tzt bovenop die pur nog een laag aan te brengen.
Leem versus kalk als afwerklaag: leem is milieubelastender dan kalk: het slijt eerder. Stoot je tegen leem aan, dan verkruimelt het en laat stof achter. Aan leem worden additieven toegevoegd, zoals fixeer, ook niet zo milieuvriendelijk. Kalk is sterker. Over kalk: “Net als leem zorgt kalk voor een gezond woonklimaat. Door de hoge pH-waarde van kalk en de alkaliteit vinden schimmels geen voedingsbodem in kalk, hetgeen een positieve uitwerking heeft in monumenten en oudere gebouwen, maar ook op het binnenklimaat van nieuwbouw.
Houtvezel versus glaswol: houtcellulose vezel 2x zo duur, maar je hebt geen schade aan het milieu als het afbreekt of de woning gesloopt moet worden. Indien gestukt gaan ze 75 jaar mee. Vb STO-therm-wood (gebruikt bij buitenisolatie huis Karla)
In comfort en vochthuishouding is de cellulose superieur aan de glas en mineraalvezel. Cellulose slaat warmte op. Daarnaast is cellulose capillair werkend. M.a.w. vocht wordt afgevoerd naar de droge kant. Zoals een boom vocht transport uit de bodem naar stam, tak en blad.
Eddy benadrukte dat het nog best lastig is om de juiste informatie te vinden. Hij adviseert je graag bij je keuze en kan ook net, als bij het huis van Karla, de coördinatie op zich nemen. Eddy: “Het grootste probleem van de bouw is dat het conservatief is en zeker niet klaar voor comfortabele probleemloze energie-neutrale bouw in 2021. Alle niet-standaard bouwwijzes in Nederland worden gekenmerkt door pionieren in een klein groepje. Erg belangrijk is dat alle actoren in het bouwproces naar school gaan om de nieuwe technieken te leren. De EU werkt heel hard om het bouwproces te vernieuwen, d.m.v. opleidingen, denktanks, info maar er wordt te weinig gebruikt van gemaakt door de actoren in het bouwproces. Nederlanders kiezen ook zelf graag voor de goedkoopste optie op korte termijn. Dat is vaak niet de duurzaamste.”
Nog een opmerking/kritische vragen/overwegingen over mijn huis:
- Opmerkingen:
- ik heb alu-gecoate plisségordijnen besteld; volgens milieu centraal zouden deze net zo goed isoleren als een extra glas laag.
Ze komen bij mij beneden in de woonkamer te hangen. De zuidkant heeft nu dubbelglas en zou dan geïsoleerd zijn als ware het 3 laags. En ook bij de noordkant, die 3-laags is over de volle breedte van het huis.
Koudeval is het verschijnsel dat warme lucht bij grote raampartijen afkoelt en vervolgens naar beneden `valt` waardoor het lijkt of er altijd een tochtstroom over de vloer loopt. Koude lucht zakt en warme lucht stijgt. Dit komt omdat koudere lucht compacter is en zwaarder dan de lichtere warme lucht, die gewoonweg opzij wordt geduwd. - Energiezuinige boiler: deze gaat nog energiezuiniger worden ingesteld door de installateur. Meer info op de site als dat gebeurd is.
- Over de zonnepanelen en het elektriciteitsnet: Zodra het licht wordt leveren de zonnepanelen elektriciteit en op dat moment werken de apparaten in je huis op de energie van de zonnepanelen. Die energie wordt dus niet meer afgenomen van je elektriciteitsmaatschappij en levert daardoor een besparing op je elektriciteitsrekening. Het omschakelen tussen de elektriciteit vanuit het “lichtnet” en je zonnepanelen gaat helemaal automatisch.
- ik heb alu-gecoate plisségordijnen besteld; volgens milieu centraal zouden deze net zo goed isoleren als een extra glas laag.
- Vragen:
- noordkant woonkamer: waarom niet aan de binnenkant geïsoleerd? Hadden we ook kunnen doen, maar dat betekende nogal wat extra werk: gordijnrails en ombouw naar voren halen. Misschien doen we dit nog in de toekomst. Er komen plissé gordijnen, dan gaan gordijnen en ombouw weg.
- vloer hal: waarom geen vloerverwarming: dat is toch de prettigste verwarming die er is: warmte die vanaf beneden opstijgt. Eddy: de infraroodpanelen aan het plafond hebben eenzelfde effect: warmte straalt weliswaar naar beneden maar wordt opgenomen door massa: de stenen op de grond en de muren.
- iemand stond lang pal onder het verwarmende infraroodpaneel in de woonkamer en kreeg last van duizeligheid. Eddy: dit infraroodpaneel is helaas warmer dan 100 °C. Dit paneel stond als goed bekend.
Eddy: als ik thuis onder mijn max. 108 °C paneel sta, heb ik geen last. Waarschijnlijk door te hoge temperatuur en/of andere stralingsspectrum.
Eddy adviseert mensen een infrarood paneel te nemen van 95 °C met een tolerantie van 8 %.
Maar er zijn nog geen vergelijkingssites. Lees hier 2 sites die waarschuwen voor slechte panelen: profijtwarmte.nl en econoord(een vrijwel identiek verhaal trouwens)
Lees nog eens een ervaringsverhaal over infraroodpaneel als hoofdverwarming. Ik herken het; hoofd lekker koel; voeten soms koud, maar daarvoor kocht ik een warmtematje bij van 20W (35 €).
- Overwegingen over IR panelen:
- IR panelen als enige verwarmingsbron: doe het alleen als je huis goed geisoleerd is; anders zal je merken dat het alleen aangenaam is onder het infraroodpaneel en pal eronder zelfs onaangenaam.
- weet dat je huis ook bij goede isolatie koelere plekken zal krijgen (daar waar de infraroodverwarming niet komt, dus ook onder de tafel waar je aan zit); ikzelf ben daar blij mee. Heeft de thermostaat van mijn lichaam ook nog wat te doen
- Ervaring Eddy met infrarood panelen in zijn eigen huis:
“De helft van onze vrijstaande woning (Label C groot 300 m2) wordt met IR panelen verwarmd. Dankzij de IR panelen ging het energieverbruik van 12.000 kWh naar 9200 kWh. (9200 kWh = 920 m3 aardgas)”.